HZ. LUT'UN HİCRETLERİ Eski Ahit’in Yeşu kitabında, Hz. İbrahim ve Lut’un yaşadığı bölge hakkında şu ifadeler yer almaktadır. “Yeşu bütün halka, "İsrail'in Tanrısı Rab şöyle diyor" diye söze başladı, "'İbrahim'in ve Nahor'un babası Terah ve öbür atalarınız eski çağlarda Fırat Irmağı'nın ötesinde yaşar, başka ilahlara kulluk ederlerdi.  Ama ben atanız İbrahim'i ırmağın öte yakasından alıp bütün Kenan topraklarında dolaştırdım; soyunu çoğalttım, ona İshak'ı verdim.”  diyerek Hz. İbrahim’in ve onun yeğeni Lut’un yaşadığı yerin; Mezopotamya olarak adlandırılan bölge olduğu bildirilmektedir.  Tora’nın beş kitabından olan Tekvin kitabında ise; Hz. Lut’un memleketi şöyle belirtilmektedir. “Terah (Azer), oğlu Avram'ı (İbrahim), Haran'ın oğlu olan torunu Lut'u ve Avram'ın karısı olan gelini Saray'ı (Sara) yanına aldı. Kenan ülkesine gitmek üzere Kildaniler'in kenti Ur'dan ayrıldılar. Harran'a gidip oraya yerleştiler.”       Kur’an bu vakıayı şöyle doğrulamaktadır: “Onu ve Lut’u kurtarıp, âlemlere bereketli kıldığımız bir yere getirdik.”    Tevrat’ın bu verilerine göre; Hz. İbrahim ve Hz. Lut; Fırat ırmağının ötesi olarak tavsif edilen Mezopotamya bölgesinin, şimdi kurulu bulunan Irak ülkesi sınırları içersindeki Ur şehrindendirler. İslam kaynakları, Tevrat’ta bildirilen Ur şehri ve ora ahalisi Kıldaniler hakkında şunları kaydetmektedirler: “Ur Irak’ta hüküm süren Nemrud hanedanının başşehriydi… Tarihin bu döneminde Ur büyük bir ticaret ve kültür merkezi olarak ün yapmıştı.”     “Keldaniler’in yurdu olan (UR), İbrahim (A.S)’in doğduğu yerdir. Orası Mugayr diye bilinmektedir ve Dicle ile Fırat arasında güneye bakan düzlüktedir.”  Ahmet Cevdet paşa Hz. İbrahim ve Lut’un@ doğdukları bölgenin Babil adı verilen yer olduğunu belirtmektedir.“Nuh’un@ evlâdı önce Irak taraflarında yerleşmişler ve Fırat nehrine yakın bir yerde Babil şehrini yapmışlar idi. Sonra içlerinden bir kısmı ayrılıp Dicle kenarında ve şimdi Musul dediğimiz karşı yakasında Ninova şehrini kurmuşlardı. Babil’in eski ahalisi olan Nabt kavmi Süryani diliyle konuşur ve çok vakit Babil’i başkent yapıp oradan her tarafa hükmederlerdi. Sonra Ninova’da zuhur eden “Asur” devleti bunlara galebe çaldı ve Ninova’yı kendilerine başkent ettiler. Babil de oraya bağlandı. Daha sonra Keldanî taifesi kuvvet bulmuş...Hz. İbrahim’in kardeşi Haran oğlu olan Lut @ ki, onunla beraber Bâbil’den Şam tarafına geçmişti.”   “Tarihçi Yakut, Babili tasvir ederken şöyle demektedir: Orası Dicle ile Fırat arasındadır ve oraya Sevad denmektedir.” Hz. İbrahim ve Lut’un doğup büyüdükleri mahal hususunda İslam kaynaklarındaki verilerde, yer adları ve üzerinde kurulu şehir veya devletler, değişik olsa da tüm bu kaynakların üzerinde ittifakla birleştikleri yer; bu günkü Irak devleti sınırları içersinde; Tarihteki genel bir coğrafi isimlendirme olarak Mezopotamya diye ünlenmiş olan Fırat ve Dicle ırmakları arasındaki bölge içersinde bulunan Tel-El Muhayer  adı verilen bölgedir.  Cengiz Duman Araştırmacı-Yazar