Kur’an’ı Kerim’de Hz. Lut’un yaşadığı yerlerden örnek verilirken; Arap ticaret kervanlarının geçiş yolu olan ve yaz seferlerinin yapıldığı ticaret yolları üzerinde olduğu ihsasedilmektedir.Bilindiği gibi Mekke ve Medine Araplarının başlıca mesleği ticaretti. Ekonomisi ticarete dayanan bu insanlar, diğer memleketlerle yaptıkları kervan ticareti ile yaşamlarını idame ettirmekteydiler. Kur’an bu ticaret yolculukları hakkında şöyle demektedir. “Kureyş’liler, kış ve yaz yolculuklarını emniyetle yapmalarını sağlayarak onları açlıktan kurtaran ve her türlü tehlikeden koruyan Kâbe’nin Rabb'ine kulluk etsinler.” “Surede bahsedilen kış ve yaz seferlerinden kış seferi; güneyde Yemen’e, yaz seferi ise kuzey'de Suriye, Lübnan, İskenderiye taraflarına kervanlar yolu ile ticaret seferleri şeklinde düzenlenmekteydi.” “Felakete uğramış ve harab olmuş bu bölge Hicaz’dan Suriye’ye ve Irak’tan Mısır’a giderken yolda görülür. Bu bölge Lut gölünün güneydoğusunda yer almaktadır.” Kur’an bu bölgeyi şöyle bildirir “Siz sabah akşam, onların yaşadıkları yerlerden geçmektesiniz. Düşünmeyecek misiniz?”
Tanah’a göre; amcası Hz. İbrahim ile yolları ayrılan Hz. Lut’un, Tevrat çevirilerinde ismi Erden havzası / Şeria havzası / “Siddim” vadisi olarak verilen, şimdiki Ürdün ile İsrail arasında kalan vadide bulunan iki büyük şehirden biri olan Sodom’a yerleşir. “Lut ovadaki kentlerin arasına yerleşti. Sodom'a yakın bir yere çadır kurdu.”
“Talmûd’daki kayıtlara göre Lut kavminin başlıca kentleri arasında Sodom’un dışında dört şehir daha vardı.”Taberî’ye göre bu şehirlerin sayısı beş’tir: “Bu köyler beş tane olup, adları: Sab’a, Su’ra, Umre, Duma ve Sedum (Sodom) idi. Bunların içersinde en büyüğüSedum’du.”Mevdudi, bu beş şehrin adlarını şöyle vermektedir.“Sodom şehrinin yanı sıra Gomore, Adma, Sanbuyem ve Zogr kentleri de vardı.”
Tanah’ın(Tevrat) yaptığı tasvirlerden bu havzada iki büyük şehrin olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim her iki büyük şehrin, krallarının da bulunduğu ve bu kralların adları dahi Tevrat’ta kaydedilmektedir. “Sodom Kralı Bera, Gomora Kralı Birşa....”
Cengiz Duman
Araştırmacı-Yazar
